Kreatinin

APA ITU KREATININ?

Kreatinin Dalam Darah

Menurut Wikipedia.com, kreatinin adalah pecahan produk fosfat kreatin dalam otot, dan biasanya ia dihasilkan pada kadar yang konsisten setiap hari dalam badan.

Dalam pengertian yang lain pula, kreatinin merupakan satu bahan buangan molekul kimia yang dihasilkan melalui proses metabolisma dalam otot. Dianggarkan lebih kurang 2% daripada keratin badan ditukarkan kepada kreatinin setiap hari. Kreatinin kemudian diangkut melalui saluran darah ke buah pinggang atau ginjal. Buah pinggang akan menapis kreatinin ini dan mengeluarkannya melalui air kencing.

Kenapa pentingnya memeriksa paras kreatinin dalam darah?

Buah pinggang yang sihat akan mengekalkan atau menyebabkan jumlah kreatinin dalam darah pada paras yang normal. Oleh sebab itu, kreatinin merupakan petunjuk yang boleh dipercayai untuk fungsi buah pinggang. Ini bermakna, kenaikan paras kreatinin dalam darah menunjukkan buah pinggang sudah tidak lagi berfungsi dengan sempurna atau wujudnya penyakit buah pinggang (kidney disease).

Apabila buah pinggang sudah tidak lagi berfungsi dengan sempurna, ia tidak lagi mampu memproses dan mengeluarkan kreatinin pada kadar yang biasa, akhirnya paras kreatinin dalam darah akan naik. Paras kreatinin yang tinggi adalah petunjuk awal kerosakan buah pinggang. Oleh itu, adalah penting untuk memeriksa paras kreatinin sekali pada setiap kali melakukan ujian darah.

Pemeriksaan paras kreatinin dan BUN
melalui ujian darah

Paras kreatinin yang normal dalam darah adalah antara 0.6 hingga 1.2 miligram (mg) per deciliter (dL) untuk lelaki dewasa dan 0.5 hingga 1.1 mg/dL untuk wanita. Lelaki yang mempunyai otot yang banyak atau lelaki pertengahan umur mungkin mempunyai paras kreatinin yang lebih tinggi daripada yang dinyatakan di atas. Manakala orang-orang tua pula mungkin mempunyai paras kreatinin yang lebih rendah. Begitu juga bagi mereka yang kurang mendapat nutrisi atau zat makanan, atau mereka yang mengalami penurunan berat badan yang mendadak, atau yang menghidapi penyakit yang agak lama, akan terjadi penurunan paras kreatinin daripada paras normal tadi.

Perlu diingat di sini bahawa kreatinin hanya merupakan satu daripada petunjuk untuk fungsi buah pinggang. Ada lagi petunjuk-petunjuk atau ujian-ujian lain yang akan digunakan oleh doktor untuk menentukan tahap kesempurnaan buah pinggang. Salah satu daripadanya ialah paras nitrogen urea darah (Blood Urea Nitrogen atau singkatnya BUN). BUN adalah hasil sampingan proses metabolisma. Paras BUN dalam darah akan meningkat apabila buah pinggang tidak berfungsi dengan sempurna. Nisbah BUN kepada kreatinin biasanya akan memberi gambaran yang lebih tepat mengenai keadaan buah pinggang seseorang. Paras BUN boleh meningkat disebabkan oleh kekurangan air dalam badan.

Bagaimana paras kreatinin boleh meningkat?

Pada dasarnya, sebarang keadaan yang mengganggu atau merosakkan fungsi buah pinggang akan menyebabkan kenaikan paras kreatinin dalam darah. Adalah penting untuk mengenalpasti punca atau punca-punca kerosakan buah pinggang apabila terjadinya kenaikan paras kreatinin, samada punca-punca tersebut baru timbul atau telah lama wujud. Ini akan memudahkan para-para doktor merawat punca-punca tersebut supaya fungsi buah pinggang boleh dipulihkan semula.

Tekanan darah tinggi boleh
meningkatkan kreatinin dalam darah

Pada kebiasaannya, penyebab utama kerosakan buah pinggang bagi orang dewasa ialah penyakit darah tinggi dan kencing manis. Oleh itu, kenaikan paras kreatinin selalu dikaitkan dengan kenaikan tekanan darah dan paras gula dalam darah.

Dalam kes-kes yang terpencil, sesetengah ubat boleh merangsang kenaikan paras kreatinin. Ada juga pendapat yang mengatakan bahawa pengambilan daging yang berlebihan boleh menaikkan paras kreatinin dalam darah. Oleh itu amat penting untuk menjalani ujian kreatinin berterusan untuk memastikan punca sebenar kenaikan tersebut yang mungkin hanya bersifat sementara.

Apakah ada gejala-gejala tertentu berikutan kenaikan paras kreatinin?

Seperti yang diterangkan di atas, kenaikan paras kreatinin adalah berhubung kait dengan kegagalan fungsi buah pinggang. Oleh itu, gejala-gejala yang akan dialami oleh sesetengah orang adalah gejala-gejala yang berkaitan dengan kegagalan buah pinggang seperti:

• Sentiasa merasa dahaga
• Kepenatan
• Bengkak
• Nafas pendek, dan
• Gejala-gejala lain yang tidak spedifik seperti muntah, rasa keliru, pening dan kulit kering.

Love Your Kidneys!

Gejala-gejala ini berbeza daripada satu individu ke individu yang lain. Ia juga berbeza apabila punca kerosakan buah pinggang itu berbeza. Jadi amat penting untuk menjalani ujian darah secara rutin (contohnya tiap-tiap 3 bulan) bagi mengenalpasti punca-punca yang boleh mengganggu fungsi buah pinggang supaya rawatan awal boleh dilakukan. 

Sayangilah buah pinggang anda!

Apakah ada cara untuk menurunkan paras kreatinin?

Sebagaimana yang diterangkan, turun naik paras kreatinin adalah berpunca dari masalah buah pinggang. Oleh itu, sebarang rawatan atau supplemen yang tujuannya hendak menurunkan paras kreatinin mesti berhubung kait dengan buah pinggang. Gam arab (manna), atau gum arabic, terbukti berkesan dalam hal ini. Telah banyak ujian-ujian dilakukan yang menguji setakat mana keberkesanan Gam arab dalam membaik-pulih fungsi buah pinggang.

Untuk keterangan lanjut, sila rujuk pada artikel ini, Gam Arab Menurunkan Kreatinin.